«Έργα χειρός»: Το θεατρικό μας παρελθόν στο Μετρό του Συντάγματος

 

Για λίγες μέρες ακόμη και συγκεκριμένα μέχρι τις 18 Οκτωβρίου, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να ταξιδέψει στο χρόνο και να ανακαλύψει ίχνη του θεατρικού μας παρελθόντος στην πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση που διοργανώνει το Εθνικό Θέατρο, με τίτλο «Έργα χειρός», σε επιμέλεια Εύας Νάθενα, η οποία φιλοξενείται στην Αίθουσα Πολλαπλών Χρήσεων στο σταθμό του μετρό στο Σύνταγμα, με τη συνεργασία της Στα.Συ. Α.Ε. (Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε.).

Στην έναρξη της νέας θεατρικής περιόδου, το Εθνικό Θέατρο «βγαίνει» στο δημόσιο χώρο για να συναντήσει τους θεατές του, προσφέροντάς τους την ευκαιρία να δουν από κοντά 53 μοναδικά κοστούμια από το μουσειακό και ιστορικό βεστιάριό του. Ρούχα που σχεδιάστηκαν από σημαντικούς καλλιτέχνες, που υφάνθηκαν, ράφτηκαν ή κεντήθηκαν στο χέρι από τις μοδίστρες στα εργαστήρια του Εθνικού Θεάτρου -ενίοτε ίσως και από τους ίδιους - με φροντίδα και αγάπη, κλείνοντας μέσα τους την ενέργεια των ανθρώπων που τα σχεδίασαν, που τα έφτιαξαν, που τα φόρεσαν, που τα φρόντισαν αλλά και των θεατών που τα χειροκρότησαν.

«Με το κάλεσμα του Εθνικού Θεάτρου και την αμέριστη συμμετοχή του τμήματος Βεστιαρίου, θελήσαμε να βγάλουμε στο φως αυτά τα ενδύματα υψηλής τέχνης. Για μένα είναι καμβάδες, πίνακες ζωγραφικής και ως τέτοια παρουσιάζονται εδώ» αναφέρει η σκηνογράφος- ενδυματολόγος και επιμελήτρια της έκθεσης, Εύα Νάθενα.

Όπως σημειώνει η ίδια, η έκθεση αυτή αναδεικνύει το pattern και όχι το πατρόν και εστιάζει όχι μόνο στους καλλιτέχνες που τα σχεδίασαν και τα συνέθεσαν, αλλά και στα χέρια - εξού και ο τίτλος «Έργα Χειρός» - που τα υλοποίησαν.

«Τα κοστούμια αυτά, πριν ακόμη δεχτούν την ενέργεια των ηθοποιών που τα φόρεσαν, υποκρίθηκαν και υποκλίθηκαν μέσα σε αυτά, δέχτηκαν την ενέργεια των χεριών που τα δημιούργησαν με πολλές - μη μετρήσιμες - ώρες εργασίας, παράγοντας μια τεχνική που μοιάζει ανεπανάληπτη. Διαχωρίζω την Τεχνική (τεχνοτροπία του απλικέ) από την Θεματική και λέω πως προσωπικά, δεν πιστεύω στην θεωρία πως ήταν η έλλειψη των υφασμάτων που υπαγόρευσε αυτή τη επιλογή. Εγώ διαβάζω μέσα σε αυτήν, μια εικαστική παιδεία και γιατί όχι, μια αναγωγή σε αισθητικές ποιότητες της Τέχνης που μας παραδόθηκε από τις τοιχογραφίες της Κνωσού, της Σαντορίνης, της ζωγραφικής των αγγείων και των λαϊκών αναπαραστάσεων.

Για περίπου μία προπολεμική και δύο μεταπολεμικές δεκαετίες, μεσουράνησε αυτή η τεχνική που άνθισε στα χέρια των γυναικών που υλοποίησαν αυτά τα κοστούμια και των ενδυματολόγων που τα συνέλαβαν, δημιουργώντας ένα ξαναδιάβασμα της παράδοσης, μια αληθινή σκυτάλη που η Τέχνη αναλαμβάνει κατά καιρούς να περάσει, σε δημιουργούς και τεχνίτες της. Η έκθεση αυτή είναι φόρος τιμής όλων αυτών και φανερώνει μπροστά στα μάτια μας πόσο μοντέρνα είναι αυτά τα κοστούμια, πόσο αναπνέουν στο σήμερα και σίγουρα και στο αύριο» εξηγεί.

Το Εθνικό Θέατρο αριθμεί εκατοντάδες παραστάσεων από το 1932 που ανέβασε αυλαία. Πολλοί και σημαντικοί ενδυματολόγοι συνεργάστηκαν στις παραστάσεις του και χιλιάδες κοστούμια βρίσκονται σήμερα προφυλαγμένα και διατηρημένα στο βεστιάριό του μαρτυρώντας την εικαστική γλώσσα, την καλλιτεχνική ιδιοσυγκρασία των δημιουργών τους, την ιστορία και την εξέλιξη του θεατρικού κοστουμιού αλλά συνάμα και της τέχνης του θεάτρου.

Πενήντα τρία κοστούμια φτιαγμένα από το 1942 έως το 1982, τα οποία σχεδίασαν σημαντικοί καλλιτέχνες όπως οι Αντώνης Φωκάς, Σπύρος Βασιλείου, Γιώργος Βακαλό, Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, Βασίλης Βασιλειάδης, Γιώργος Ανεμογιάννης, Λίζα Ζαΐμη, Βασίλης Φωτόπουλος, παρουσιάζονται στην έκθεση «Έργα χειρός». Έργα αυτόνομα αλλά και ίχνη του θεατρικού μας παρελθόντος, σε μία έκθεση που τιμά αυτούς τους ανθρώπους για την προσφορά τους και δίνει στους επισκέπτες την σπάνια ευκαιρία να τα θαυμάσουν από κοντά.

Το κοινό, κατά την επίσκεψή του στην έκθεση, θα έχει την ευκαιρία να ξεναγηθεί από εθελόντριες φοιτήτριες του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του ΕΚΠΑ. Ξεναγήσεις σε συγκεκριμένες ημέρες και ώρες γίνονται επίσης από τη θεατρολόγο Εύα Σαραγά, δραματολόγο του Εθνικού Θεάτρου, και από την Υπεύθυνη Βεστιαρίου του Εθνικού Θεάτρου, Εύη Χλουβεράκη.

«Έργα χειρός»: Το θεατρικό μας παρελθόν στο Μετρό του Συντάγματος - ΑΠΕ-ΜΠΕ (amna.gr)